آشنایی با چند اصطلاح تخصصی گمرکی

می توان اینگونه گفت که تمامی پروسه واردات و صادرات یک طرف معادله قرار می گیرند و ترخیص کالا از گمرک در طرف دیگر ماجرا حضور دارد. به بیان دیگر، تمامی ارتباطات کلان، مطالعات بازار، مکاتبات و اموری از این دست نیاز به توجه ویژه دارند اما دریافت مجوزات و ترخیص کالا از گمرک، به تنهایی فرد یا افرادی متخصص را به صورت تمام وقت می طلبد.
باری، در مقاله حاضر به همین مساله می پردازیم و اصطلاحاتی همچون کارگزار گمرکی (حق العملکارگمرکی) یا Customs broker و ترخیص کار گمرک را مورد بحث و بررسی قرار می دهیم. اگر به دنبال شناخت صحیح و همکاری با افراد متخصص در حوزه امور گمرکی و بازرگانی هستید، سطرهای پیش رو را از دست ندهید.

مقدمه؛ چرا به کارگزار گمرکی نیاز داریم؟

اگر با کلیت قوانین حاکم بر بازرگانی کشور آشنایی داشته باشید به خوبی می دانید آن چه در عمل اجرا می شود بسیار پیچیده تر از نگاشته های روی کاغذ است. در واقع گاهی برای دریافت یک تاییدیه ساده نیاز به ساعت ها مذاکره و حرکت از دفتری به دفتر دیگر است. به همین خاطر، تجار یا شرکت های درگیر در فرایند صادرات و واردات نیاز به افرادی دارند که از حضور در گمرکات هراسی به دل راه نداده و آماده مذاکره، چانه زنی و پیش برد امور اجرایی و عملیاتی باشند.

در این قسمت به تفاوت کارگزارگمرکی یا حق العملکار گمرکی، ترخیص کار و سایر واژه ها ورود نمی کنیم (در بند پیش رو مفصل مساله را باز کرده ایم)، اما به طور کلی، مجموع واژگانی معادل با Customs broker بر فردی حقیقی یا حقوقی دلالت دارند که از طرف شخص یا سازمانی و به وکالت از طرف ایشان مامور انجام تشریفات گمرکی می شود. پر واضح است که حوزه فعالیت وکیل (کارگزار گمرکی یا حق العملکار گمرکی) محدود به حدود اختیارات مندرج در وکالت نامه می باشد.

تفاوت کارگزار گمرکی و ترخیص کار

برای آن که یک شرکت، سازمان یا ارگانی دولتی امور خود در گمرک را رتق و فتق نماید، نیاز به اپراتور یا کارشناسی اجرایی دارد. در ایران، بسته به میزان اختیار و چگونگی قرارداد، دو عنوان کلی برای چنین افرادی تعریف می شود. کارگزار گمرکی (حق العمل کار گمرکی) و ترخیص کار.

در بخش دهم قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی آن، به ترتیب ذیل ماده یکصد و بیست و هشت و یکصد نود اینگونه آمده است که:

کارگزار گمرکی (حق العملکار گمرکی) در گمرک به شخصی اطلاق می شود که تشریفات گمرکی کالای متعلق به اشخاص دیگر را به وکالت از طرف آنان انجام دهد. کارگزار گمرکی باید پروانه مخصوص از گمرک ایران تحصیل نماید که این پروانه برای ترخیص کالا از کلیه گمرک های کشور معتبر است و کارگزاران گمرکی می توانند در کلیه گمرکات کشور نسبت به انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالا اقدام نمایند. کارگزار گمرکی پس از احراز برخی شرایط و موفقیت در آزمون تخصصی، پروانه کارگزاری را از گمرک ایران اخذ می نماید.

در تمام گمرکات دنیا، کارگزاران گمرکی (حق العمل کاران گمرکی) بازوی توانمند گمرک در اجرای صحیح مقررات می باشند و خدمات آن ها به لحاظ پیچیده و فنی بودن تشریفات گمرکی از اهمیت زیادی برخوردار است. کنوانسیون کیوتوی تجدید نظر شده، یک فصل (فصل 8 از ضمیمه عام) تحت عنوان “ارتباط بین گمرک و اشخاص ثالث” را به این امر اختصاص و مقرراتی تسهیلاتی برای آن وضع نموده است.

لازم به ذکر است که چندین و چند ماده و تبصره پیرامون کارگزار گمرکی (حق العملکار گمرکی) و پروانه کارگزاری در قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی آن به چشم می خورد که پرداختن به همه آن ها از حوصله بحث خارج است. اما می توان اینگونه گفت که کارگزار گمرکی وکیلی است که از طرف فرد یا سازمانی مشخص، در گمرک حضور یافته و به پیشبرد اهداف بازرگانی و امور گمرکی مجموعه ای که وکالتش را بر عهده گرفته مشغول می شود. یعنی کارگزار یا حق العمل کار لزوما صاحب کالا نیست و در چارچوب وکالت نامه و قرارداد تدوین شده مسئولیت حقوقی دارد.

نکته جالب توجه این که، مطابق ماده یکصد و نود و چهار آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی، گمرک ایران مجاز است برای صاحبان کالا که از کارگزاران گمرکی استفاده می نمایند تسهیلات ویژه ای مطابق قوانین و مقررات مربوط در نظر گیرند.

و اما درباره ترخیص کار گمرک می توان اینگونه گفت که، مطابق تعاریف مندرج در “واژه نامه بین المللی گمرک” ترخیص کار گمرکی شخصی است که ترتیب ترخیص گمرکی کالا را می دهد و مستقیما، به جای و از طرف شخص دیگری با گمرک در تماس است. در واقع این فرد، زیر مجموعه کارگزار یا حق العمل کار گمرکی است و تمرکز، توجه و تخصصش را معطوف به پروسه ترخیص ساخته. یعنی شخصی که به رویه های گمرکی و فرایند ترخیص کالا آشنا است و تنها به قصد همین امر وارد کارزار می شود و این کارگزار گمرکی است که با شخص وارد یا صادر کننده و سازمان گمرک، ارتباط دوجانبه دارد.

حالت خاص ترخیص

آن چه در بالا بیان شد حالت های معمولی است که شما در گمرکات کشور مشاهده خواهید کرد. اما گاهی کارگزار گمرکی خود تاجر است. یعنی رویه های مکاتبه و غیره را انجام داده و با در اختیار داشتن کارت بازرگانی خود شخصا اقدام به واردات و یا صادرات کالا می نماید.

و اما نکته ای که در آخر به آن اشاره می کنیم و روی آن تشدید قرار می دهیم این است که معمولا یک کارگزار گمرکی موفق، ترخیص کار پرآوازه ای هم هست. در نتیجه، شما با انتخاب صحیح یک کارگزار گمرکی (حق العمل کار گمرکی) و بازرگانی با تجربه، ورزیده و همه فن حریف، عملا مجموعه ای از افراد متخصص را به کارگرفته اید که صفر تا صد امور را به شکلی بهینه اداره می کنند.

همچنین، به خاطر داشته باشید در اکثر مواقع، هرچند که کارگزار گمرکی و ترخیص کار به اندازه خود مسئولیت حقوقی دارند، اما در صورت بروز هرگونه مشکل، این صاحب کالا است که مسئول شناخته شده و مورد بازخواست قرار می گیرد. در نتیجه، انتخاب کارگزار گمرکی و مجموعه بازرگانی را جدی تلقی کنید.

چرا باید با بازرگانی کمره ئی همکاری کنیم؟

بازرگانی کمره ئی با تجربه فراوان در خصوص انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالا، صادرات محصولات کشاورزی، واردات انواع قطعات خودرو من الجمله قطعات خودروهای چینی، واردات دام زنده و سایر اقلام پردرخواست داخلی، آماده ارائه مشاوره و انجام عملیات اجرایی و ترخیص هر نوع کالا با سرعت و کیفیت مناسب جهت امور شما تجار، بازرگانان و تولید کننده های محترم می باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره نحوه ارائه خدمات این مجموعه، می توانید با ما ارتباط برقرار نموده و اطلاعات دقیق تری دریافت کنید. در انتظار شنیدن صدای گرمتان و آغاز یک همکاری طولانی، پرثمر و سرشار از سود، فایده و موفقیت هستیم.