چگونه اختلافات گمرکی را حل و فصل کنیم؟

اگر در زمره تجار قدیمی قرار دارید و به اصطلاح موی خود را در صادرات و واردات سفید کرده اید، به خوبی در خاطرتان هست زمانی، مرجع حل اختلافات گمرکی دادگستری بود و هر مساله ای، هرچند کوچک، در کشاکش راهروهای دادگاه تبدیل به غولی عظیم الجثه می گشت. امروزه اما با کمی هوش و ذکاوت و سپردن کار به اهل فن، می توان بدون دغدغه های معمول، در وهله اول از بروز اختلافات گمرکی جلوگیری کرد و در گام دوم، آن ها را با صرف کمترین وقت و هزینه، حل و فصل ساخت. در این نوشته، به طور جامع حل اختلافات گمرکی را در دستور کار قرار می دهیم و برای تجار و فعالان گمرکی از راهکارهایی فوق العاده پرده برداری خواهیم کرد.

مقدمه؛ منظور از حل اختلافات گمرکی چیست؟

زمانی که کالای وارداتی (یا صادراتی) در گمرک قرار می گیرد، بنا به قانون، باید حق و حقوقی پرداخت شود. به طور عمومی نگاه اجرایی دریافت حداکثر تعرفه و نگاه تاجر پرداخت حداقلی است. جنس و ماهیت بخش عمده اختلافات گمرکی ریشه در این امر همچنین تفاوت ارزش کالا، شرایط ورود و سایر اختلافات انشعاباتی از این اصل هستند.

باری، زمانی که با مشکلاتی از این دست مواجه می شویم، باید در دادگاه اداری، کمیسیون های بدوی و تجدید نظر و یا دیوان عدالت حاضر شده و مساله را حل و فصل سازیم. در نتیجه، زمانی که یک گروه بازرگانی، کارگزار گمرکی، وکیل یا هر سازمان فعال در این حوزه می گوید توانایی حل اختلافات گمرکی را دارد، منظورش این است که می تواند در پیش بینی و پیشگیری از اختلافات گمرکی وارد شده و روند ترخیص کالا را در کوتاه ترین زمان ممکن و با کمترین هزینه عملی سازد.

حل اختلافات گمرکی چگونه انجام می شوند؟

شاید از خود بپرسید اگر ساز و کاری خارج از قوه قضاییه به مسائل رسیدگی می کند، چه نیازی است به کارگزار گمرکی، وکیل یا گروه های بازرگانی. پاسخ ساده است، آن ها بر متون قانونی واقف اند، تغییرات را رصد می کنند، روابط دقیق تری دارند، بروکراسی اداری را می شناسند و در جهت رسیدن به مقصود، تجربه و تخصص را توامان به کار می گیرند.

اما اگر بخواهیم از کلی گویی پرهیز کنیم، به طور مشخص، یک گروه بازرگانی برای حل اختلافات گمرکی، خدمات زیر را ارائه می دهد:

• مهم ترین فایده همکاری با یک کارگزار گمرکی و گروه بازرگانی با تجربه این است که اصولا در وهله اول، پیش بینی و پیشگیری های لازم حاصل از اختلافات احتمالی را برآورد می سازد، لذا اختلافی پدید نمی آید که بخواهیم آن را حل کنیم؛
• و اما در صورت رویداد اختلاف، یک کارگزار گمرکی و گروه بازرگانی با تجربه می تواند با توجه به پیش بینی های صورت پذیرفته و تحلیل و بررسی راه های برون رفت از اختلاف، لوایح و مستندات استاندارد و قانونی برای شرکت در کمیته های فنی، دادگاه های اداری یا کمیسیون های حل اختلاف را تهیه سازد؛
• گام بعدی حضور در مراجع قانونی و کمیسیون ها و دفاع قانونی، قوی و اصولی از حق و حقوق تجار و صاحبان کالا خواهد بود. بدون هیچگونه شک و تردید، زمانی که یک متخصص پرونده را به دست بگیرد، می تواند جنبه های نادیده قانون را شفاف و واضح قرائت کرده و قاضی یا مجموع افراد کمیسیون را تحت تاثیر قرار دهد؛
• پس از آن که حکم صادر شود، روند اجرایی نیز اصطلاحا نیاز به دوندگی دارد. حکم دادگاه های اداری و کمیسیون ها بلافاصله و به صورت خودکار جریان نمی یابد. در این مسیر، کارشناسان بازرگانی می توانند در جهت تسهیل و تسریع حکم موثر عمل کنند؛

و به طور خلاصه، یک گارگزار گمرکی و بازرگانی می تواند اختلافاتی در ارتباط با ارزش کالا، تعرفه، شرایط ورود، ماخذ حقوق ورودی، توقیف، مفقودی کالا، ضبط و مشکلاتی از این دست را حل و فصل نماید.

حل اختلافات گمرکی امری است جدی

در قسمت اول یا مقدمه بحث اعلام کردیم که رسیدگی به اختلافات گمرکی نه در دادگاه های قوه قضاییه، که در کمیسیون ها و دادگاه های اداری بررسی می شوند. این مساله شاید شما را به اشتباه بیاندازد که احکام وادی مذکور، ضمانت اجرایی آن چنانی ندارد. خیر، به هیچ وجه مساله تا این اندازه سطحی نیست. به خاطر داشته باشید، اگر در روند ترانزیت، واردات، صادرات، تشریفات گمرکی، ترخیص و یا حتی پر کردن فرم های ساده، سهل انگاری کنید، احکامی مثل قاچاق هم در انتظار خواهند بود.

مخلص کلام اینکه، اختلافات گمرکی و حل و فصل آن ها، شوخی بردار نیستند و اگر حکمی درباره آن ها قطعی شود، ضرورت اجرایی خواهد داشت. توصیه اکید ما این است که حتی اگر تمامی کار را به کارگزار گمرکی، وکیل یا گروه های بازرگانی نمی سپارید، حتما آن ها را به عنوان مشاور در کنار خود داشته باشید، زیرا کم اظهاری، عدم مطابقت کالا و اشکالات سهوی و موضوعاتی از این دست که به جهت عدم تسلط پدید می آیند، مجازات های سنگینی در پی خواهد داشت.